Հայաստանն ու Ադրբեջանը հայտարարեցին, որ հաջողությամբ ավարտել են խաղաղության համաձայնագրի շուրջ բանակցությունները։ ՀՀ վարչապետն այս իրողությունը քննարկել է Ռուսաստանի, Իրանի և Ֆրանսիայի նախագահների հետ հեռախոսազրույցների ընթացքում։ Հայտարարությունը բարձր մակարդակով ողջունել են տարածաշրջանային և արտատարածաշրջանային բազմաթիվ պետություններ, ինչպես նաև ՆԱՏՕ-ի և ԵՄ ներկայացուցիչները, արաբական պետությունների լիգան և այլն։ Հիմնական ուղերձն այն է, որ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումն ու վավերացումը կնպաստի կայունության հաստատմանն ու կփակի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության էջը։
Մինչդեռ համաձայնագրի ստորագրման և կյանքի կոչման իրական հնարավորությունների վերաբերյալ քննարկումները չեն դադարում։ Ադրբեջանի կողմից ՀՀ սահմանադրության փոփոխության պահանջի մասին հիշատակումը ենթադրություններ է առաջացնում, ըստ որոնց` Հայաստանի համաձայնությունն ադրբեջանական կողմի համար անսպասելի էր։ Հետևաբար փորձ է արվում գտնել այլ պատճառներ՝ համաձայնագրի ստորագրումն ու վավերացումը հնարավորինս հետաձգելու համար։ Այս ենթադրություններն ավելի են ամրապնդվում մարտի 16-ին Ադրբեջանի ՊՆ-ի կողմից տարածված 3 հաղորդագրությունների պատճառով, որոնցում նշվում է, թե ՀՀ զինված ուժերը կրակ են բացել ՀՀ-ԱՀ սահմանի հարավ արևելյան հատվածում։
Այնուամենայնիվ, միջազգային հանրության արձագանքը շարունակում է լավատեսական լինել՝ այս կերպ որոշակիորեն սահմանափակելով Ադրբեջանի կողմից սաբոտաժի հնարավորությունները։ Նախ ԵՄ դիտորդական առաքելությունը պաշտոնապես հայտարարեց, որ ՀՀ-ԱՀ սահմանին որևէ անսովոր ակտիվություն չի նկատվել։ Այնուհետև ԱՄՆ նախագահի անվտանգության հարցերով խորհրդական Մայքլ Ուլոցը զանգահարել է Բաքու և խոսել Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևի հետ։ Հեռախոսազրույցում Ուոլցը ոչ միայն կոչ է արել իր տրամաբանական ավարտին հասցնել գործընթացը, այլև նշել է Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների ազատ արձակման կարևորությունը՝ փաստացի այդ հարցը կապելով խաղաղության համաձայնագրի հետ։ Ավելին՝ Ուոլտցը մատնանշել է «ԱՄՆ ոսկեդարը՝ որպես խաղաղության ու բարգավաճման գրավական»։ Փաստորեն, ԱՄՆ-ի կողմից Խաղաղության համաձայնագրի համաձայնեցումն ընկալվում է որպես սեփական շահերի համակարգում տեղի ունեցող գործընթաց։ Նման զարգացումներից կարելի է ենթադրել, որ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը հետաձգելու կամ խափանելու Ադրբեջանի փորձերը բախվելու են միջազգային հանրության կոշտ հակազդեցությանը։
Լուսանկարը՝ Euronews-ի
Ռոբերտ Ղևոնդյան
