Թրամփի արտաքին քաղաքական նախաձեռնությունները ժամանակակից միջազգային հարաբերություններում անորոշություններ են առաջացրել։ Վերջին տարիներին ընդունված և ընկալելի խաղի կանոններին հակառակ գործելաոճը մի կողմից անհասկանալի է շատերի համար, մյուս կողմից՝ որոշ անձնապաշտական շահերի հետևորդներ ոգևորվում և հասարակության մոտ չհիմնավորված վախեր ու սպասումներ են ձևավորում։ Գլոբալ անվտանգային համատեքստում այս անորոշությունը նոր մարտահրավեր է դարձել, որին ի պատասխան նոր համագործակցային և հակընդդեմ նախագծեր են ձևավորվում։ Ի վերջո ո՞րն է Թրամփի արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղեգիծը։
Թրամփի կառավարման 1.5 ամիս ժամանակահատվածը մանրակրկիտ վերլուծելու դեպքում կարող ենք հստակ օրինաչափություն նկատել։ Այն դրսևորվում է չափազանց բարձր նշաձողերի սահմանման, դրանց շուրջ առևտուր անելու և, ի վերջո, որևէ կետում համաձայնության գալու մեջ։
Օրինակ՝ նման կերպ հանգուցալուծվեց Պանամայի ջրանցքի հետ կապված խնդիրը, որի դեպքում Թրամփը հայտարարեց այն ԱՄՆ-ին վերադարձնելու մտադրության մասին, սակայն, ի վերջո, բավարարվեց Պանամայի կողմից Չինաստանի հետ պայմանագրի ժամկետը չերկարացնելու հայտարարությամբ։
Այս տրամաբանության մեջ քննարկելով տեղի ունեցող գործընթացները՝ կարող ենք նկատել, որ համանման վարքագիծ է դրսևորվում նաև Ռուսաստանի և Ուկրաինայի նկատմամբ։ Մի կողմից՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմն անվանվում է աղետ, որի հետևանքով մարդկային զոհեր և ավերվածություններ են տեղի ունենում, մյուս կողմից՝ Թրամփը սահմանել է հանգուցալուծման այնպիսի նշաձող, որի դեպքում Միացյալ Նահանգները առավելագույն ձեռքբերումներ կունենա՝ առանց հաշվի առնելու մյուս կողմերի (ՌԴ, Ուկրաինա, Եվրամիություն և այլն) հնարավոր շահը կամ կորուստը։ «Առևտրի» տրամաբանությունը հուշում է, որ մյուս կողմերը՝ առաջին հերթին Ուկրաինան և Եվրամիությունը, պիտի իրենց գինը առաջարկեն, ինչը, փաստորեն, տեղի է ունենում։
«Բիզնես-քաղաքականությունը» Թրամփի կատարմամբ ենթադրում է տնտեսական շահերի դիտարկում՝ որպես աշխարհաքաղաքականության առանցքային գործոն։ Հետևաբար, հավասարակշռությունների ձևավորումը, իրավիճակների հանգուցալուծումները կամ նոր գործընթացների մեկնարկը կարելի է կանխատեսել՝ վերլուծելով «առևտրի» տրամաբանությամբ։
Ռոբերտ Ղևոնդյան
