Անվտանգային հարցերի վերաբերյալ ԱՄՆ նոր վարչակազմի մոտեցումներն արմատականորեն տարբերվում են 2-րդ աշխարհամարտից հետո ավանդական դարձած փոխհարաբերություններից։ Թրամփի և իր շրջապատի պատկերացումներն անակնկալի են բերել հատկապես ԱՄՆ դաշնակիցներին։ Արևմտյան Եվրոպայի պետություններն իրենց հերթին տասնամյակներ շարունակ քաղաքական առաջնահերթությունները կազմել են ըստ տնտեսական կարիքների՝ ԱՄՆ-ին պատվիրակելով անվտանգության հարցում որոշումներ կայացնելու իրավունքը։ Արտաքին սպառնալիքի առջև Եվրոպական երկրներն այսօր մնացել են միայնակ, իսկ այդ սպառնալիքների սպասարկման իրենց սեփական հնարավորությունները համարժեք չեն։
Ձևավորված իրավիճակն ունի երկու տրամաբանություն՝ մարտահրավերների և հնարավորությունների։ Ուկրաինայում ռուսների հնարավոր, նույնիսկ նվազագույն ձեռքբերումները կարող են դառնալ Եվրոպայի միասնության երկարատև քայքայման գործոն։ Զարմանալի չէ, որ օրինակ Վրաստանը, որը երկար տարիներ պայքարում էր ԵՄ անդամության ճանապարհին իր տեղը գրավելու համար, նոր իրավիճակում հետքայլ կատարեց՝ ըստ էության անվստահություն հայտնելով եվրոպական անվտանգային համակարգի հնարավորությունների նկատմամբ։ Միևնույն ժամանակ ձևավորված իրավիճակը ցույց տվեց Եվրոպայում խնդիրներն ինքնուրույն կարգավորելու և իրական ուժային կենտրոն դառնալու անհրաժեշտությունը։ Ըստ ամենայնի՝ այս եզրահանգումն ընդունելի է ոչ միայն ԵՄ երկրների, այլև Մեծ Բրիտանիայի և Նորվեգիայի համար, որոնք հանդես են գալիս հեղափոխական լուծումներ գտնելու օգտին։ ԵՄ երկրներն արդեն վավերացրել են պաշտպանության ոլորտին 800 մլրդ եվրո գումար հատկացնելու ծրագիրը, որն ամբողջությամբ ուղղվելու է ռազմական բաղադրիչի վերաձևավորմանը։
Զարգացումները վկայում են, որ Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի և Գերմանիայի եռամիասնությունը կարող է համաշխարհային քաղաքական խաղատախտակի վրա հանգեցնել նոր բևեռի՝ «Եվրոպական ուժային կենտրոնի» ձևավորմանը։ «Արևմուտք» բևեռն, ըստ այս տրամաբանության, կարող է տրոհվել երկու մասի՝ ԱՄՆ և Եվրոպա, սակայն դրանից այն միայն կշահի, քանի որ բազմաբևեռ աշխարհակարգում հանդես կգա երկու սայրով։ Ընդ որում՝ «Եվրոպա» նոր ուժային կենտրոնը կլինի բազմամարդ և տարածքային առումով ընդգրկուն՝ Լիսաբոնից մինչև Կիև ու Բալթիկ ծովի երկրներ, Իսլանդիայից մինչև Կիպրոս և Հարավային Կովկաս։
Լուսանկարը՝ The Telegraph-ի
Ռոբերտ Ղևոնդյան
